Uroczystość Wszystkich Świętych a Zaduszki – czy te pojęcia znaczą to samo?

Samhain, Halloween, Dziady… wyróżniamy różne przedchrześcijańskie święta przypadające na początek listopada. Z biegiem lat, jak i rosnącym wpływem Kościoła Katolickiego, zostały one zastąpione Uroczystościami Wszystkich Świętych i Zaduszkami. Na co należy zwrócić uwagę, to fakt, że niektórzy uważają, że to jedno i to samo święto. Jak to wygląda w praktyce? Czy Uroczystości Wszystkich Świętych, gdy odwiedzamy tłumnie w Szczecinie, Gdańsku, Warszawie czy Wrocławiu nagrobki bliskich, są tym samym, co Zaduszki? Przekonaj się o tym poniżej!

Uroczystość Wszystkich Świętych i Zaduszki nie oznaczają tego samego

Zacznijmy od wyjaśnienia, że Dzień Wszystkich Świętych to inne święto niż Zaduszki. Skąd zatem tak popularny błąd, że część osób utożsamia ze sobą te dwa wydarzenia kalendarza liturgicznego? Wskazuje się, że wynika on z dążenia władz PRL do agresywnej laicyzacji przestrzeni publicznej. Robiono to na tyle gorliwie, że rządzący zachęcali nawet społeczeństwo do zmiany określania Uroczystości Wszystkich Świętych na Dzień Zmarłych. W praktyce więc można ująć, że PRL-owskie władze robiły dokładnie to samo, co Kościół przed wiekami, gdy próbował wyprzeć nazewnictwo rodzimych wierzeń.

Czym jest Uroczystość Wszystkich Świętych...

Uroczystościami Wszystkich Świętych nazywamy święto, podczas którego pielęgnujemy pamięć o męczennikach i innych zmarłych w szczególny sposób zasłużonych dla Kościoła Katolickiego. W wyniku swoich działań osiągnęli oni już stan zbawienia, zostali uznani za świętych i przyjęci do raju. Uroczystości te stanowią wyraz wiary w obcowanie świętych, a dzień ten przypada na 1 listopada.

Korzenie tej tradycji sięgają do IV wieku naszej ery, gdy we wschodnich prowincjach Imperium Romanum czczono pamięć o męczennikach chrześcijańskich. Co ciekawe – w tamtym czasie Uroczystości były obchodzone… 13 maja, co szczególnie mocno ugruntowało się w Bizancjum.

Daty te na przestrzeni lat się zmieniały. W VII wieku w Kościele Rzymsko-Katolickim ogłoszono, że to dnia św. Piotra i Pawła, czyli 28 czerwca, będą obchodzone Uroczystości Wszystkich Świętych, a dopiero pod koniec I połowy VIII wieku święto to przeniesiono na 1 listopada. Bodźcem do tego było dla papieża Grzegorza IV najprawdopodobniej obchodzone przez Germanów i Celtów Samhain.

…a czym Zaduszki?

Wyrażać pamięć po bliskich można, np. stawiając na nagrobki we wzory odpowiadające samemu zmarłemu… lub po prostu – odwiedzając miejsce pochówku. Dzień Zaduszny, przypadający na 2 listopada, to idealna do tego okazja. W przeciwieństwie do Uroczystości Wszystkich Świętych, w tym czasie wspominamy wszystkich, którzy odeszli z tego świata, ale ich dusze nie zostały jeszcze przyjęte do nieba, a przebywają w czyśćcu. W praktyce więc to nie pierwszego, a dopiero drugiego dnia listopada powinniśmy np. we Wrocławiu odwiedzać pomniki swoich bliskich, by wyrazić, że wciąż o nich pamiętamy i pomodlić się o odpuszczenie im grzechów.

Dzień Zaduszny najprawdopodobniej został pierwszy raz oficjalnie ogłoszony w klasztorze w Cluny. Sama tradycja jednak sięga głębiej w przeszłość, do wspólnych modlitw za zmarłych zakonników. Przez długi czas więc święto to dotyczyło tylko mnichów. W Polsce Zaduszki stały się bardziej powszechne dopiero w okolicach XIV wieku, a zwyczaj odwiedzania nagrobków (można je zamówić m.in. w firmie Szwed-Granit) tego dnia pozostał do dzisiaj. Wiele jednak wskazuje, że i ta data została ustanowiona ze względu na zbieżność z rodzimowierskimi tradycjami.

Różnice pomiędzy Uroczystością Wszystkich Świętych a Zaduszkami

A jakie różnice między tymi dniami są najważniejsze? Sprawdź poniżej!

Jak widać – istnieją istotne różnice między tymi świętami. Zasadniczo więc pomniki należałoby odwiedzać dopiero 2 listopada.

Po więcej ciekawostek na temat polskiej tradycji i kamieniarstwa odwiedź blog szwed-granit.pl

Jeśli intrygują Cię dawne obrządki związane z pochówkiem – liczne i interesujące artykuły na ten temat znajdziesz na naszej stronie internetowej. Obok nagrobków we Wrocławiu, których cennik jest bardzo przystępny, oferujemy dużą dawkę wiedzy, jaka pokazuje pewne katolickie (i nie tylko) rytuały i święta z nieco innej perspektywy. A jeśli szukasz atrakcyjnych wzorów pomników – zachęcamy do kontaktu.