Zwyczaje pogrzebowe na świecie. Jak żegna się zmarłych w różnych zakątkach globu? Cz. 1

Już w najbardziej pierwotnych kulturach człowiek próbował oswoić się z tym aspektem życia. Liczne badania archeologiczne potwierdzają, że od zarania dziejów istniało mnóstwo sposobów na żegnanie zmarłych. Wiele niesamowitych z naszego punktu widzenia zwyczajów pogrzebowych jest praktykowanych do dziś. Poznaj ciekawe obrzędy z różnych stron świata. Jak wygląda pochówek w Afryce i Ameryce Środkowej?

Obrzędy pogrzebowe zależne od kultury

Różnice w obrzędach funeralnych wynikają w dużej mierze ze specyfiki kulturowej oraz wierzeń danych grup społecznych. Mówi się, że sposób, w jaki żegnamy zmarłych, odzwierciedla nasze życie. Jeśli spojrzymy na zwyczaje pogrzebowe panujące w różnych kulturach, powiedzenie to nabiera nowego znaczenia. Mogą nas dziwić drastyczne praktyki ćwiartowania ciał zmarłych, topienia czy zrzucania w przepaść, ale wystarczy zagłębić się w wierzenia oraz podejście do życia tych społeczności, by odnaleźć w nich sens.

Warto również zwrócić uwagę na to, jak nie tylko religia, ale i położenie geograficzne oraz sama natura wpływają na sposoby postępowania ze zmarłymi. Bliskość kraterów, rzek, suchy klimat lub ekstremalne temperatury niekiedy determinują, jak przeprowadza się pochówki. Z kolei w wielu miejscach na świecie nagrobki są zastępowane jedynie wspomnieniem o zmarłych.

Jak wygląda pogrzeb w Ameryce Środkowej?

Wszyscy kojarzymy kolorowe święto zmarłych obchodzone w Meksyku. Día de Muertos zyskało wręcz miano atrakcji turystycznej. Doskonale pokazuje ono sposób, w jaki społeczności latynoskie podchodzą do tematu śmierci. Jest to powód nie tylko do smutku wynikającego z odejścia bliskiej osoby, ale i radości.

Reprezentatywnym przykładem zwyczajów pogrzebowych panujących w Ameryce Środkowej są pochówki meksykańskie. Po całonocnym czuwaniu przy zmarłym pogrzeb odbywa się na cmentarzu najczęściej już następnego dnia. Często za karawaną z trumną idą mariachi wygrywający muzykę. Następnie przez 9 kolejnych dni bliscy modlą się za duszę zmarłego w kościele oraz domu.

W kulturach środkowoamerykańskich doskonale widać łączenie wpływów chrześcijańskich z wierzeniami ludowymi, które sięgają czasów prekolumbijskich.

Jak wygląda pogrzeb w Azji?

W rozległej Azji panuje wiele odmiennych praktyk związanych z pochówkiem. Różne zwyczaje pogrzebowe determinuje tu w dużej mierze wpływ czterech wielkich religii (chrześcijaństwa, islamu, buddyzmu i hinduizmu).

I tak wśród wyznawców hinduizmu praktykowane jest palenie zwłok. Odziane w biały strój ciało zostaje ułożone na stosie w otoczeniu kolorowych kwiatów. Po spopieleniu prochy wrzucane są do świętej rzeki Hindusów, Gangesu.

Ciałopalenie obowiązuje również w buddyzmie. Dla wierzących w reinkarnację śmierć jest tylko przejściem do innego wcielenia, dlatego jest ona czymś radosnym w oczach społeczności. Podczas pogrzebu odbywa się kolorowa procesja bliskich, ale prochy nie są wyrzucane, jak w przypadku hinduizmu, lecz przechowywane przez rodzinę.

Jak wygląda pogrzeb w Afryce?

Praktyki funeralne na kontynencie afrykańskim są często wynikiem mieszanki kulturowej, w której dominują tradycyjne wierzenia. Śmierć powiązana jest z mnóstwem rytuałów, a w nich olbrzymią rolę odgrywają rozmaite duchy. W niektórych plemionach na znak żałoby bliscy golą głowę, w innych smarują się popiołem lub zasłaniają w domach wszystko, co odbija światło.

Oczywiście na skutek globalizacji oraz silnego wpływu kultury zachodniej w wielu krajach zwyczaje pogrzebowe przypominają nieco te nasze, a przynajmniej w części. Przykładowy pogrzeb kenijski wygląda następująco: z samego rana wokół trumny zbierają się żałobnicy ubrani w kolorowe odświętne stroje i odprawiają obrzędy oraz tańce. Gdy trumna spoczywa w grobie, rozpoczyna się stypa. Co ciekawe, zmarli są chowani przy domach rodzinnych i nikogo nie dziwi widok nagrobków w pobliżu miejsc zamieszkania.

Dowiedz się więcej o obrzędach pogrzebowych z drugiej części artykułu

Sposoby obchodzenia się ze śmiercią w różnych stronach świata fascynują, a niekiedy niepokoją. Niewątpliwie odejście bliskiej osoby jest dla rodziny prywatną tragedią, ale w wielu kulturach usiłuje się oswoić temat śmierci za pomocą radosnych obrzędów, muzyki czy strojów. Chcesz poznać jeszcze więcej praktyk pogrzebowych z całego świata? Zajrzyj do drugiej części naszego artykułu. Sprawdź również, dlaczego pomniki granitowe na miejscach pochówków są tak popularne w Polsce.