Zwyczaje pogrzebowe na świecie. Jak żegna się zmarłych w różnych zakątkach globu? Cz. 2

Tematyka związana ze śmiercią od zawsze fascynowała człowieka. Próbujemy się z nią oswoić i zrozumieć jej sens, lecz nie zawsze jest to możliwe. W poprzednim artykule przedstawiliśmy wybrane zwyczaje pogrzebowe obowiązujące na różnych kontynentach. Przyjrzyjmy się bliżej najdziwniejszym praktykom w poszczególnych krajach. Dowiedz się więcej o makabrycznych pochówkach w Tybecie i obrzędach plemienia Yanomami.

Jak wygląda pogrzeb w Tybecie?

Tradycja pochówków powietrznych jest jedną z najdziwniejszych z punktu widzenia Europejczyka. Wywodzi się ona z buddyzmu, zgodnie z którym ciało po śmierci jest zaledwie pustą skorupą, a ponowne „wykorzystanie” zwłok to sposób na ułatwienie wędrówki duszy. Co ciekawe ta forma pochówku jest charakterystyczna dla obszarów stepowych (Mongolia) oraz wysokogórskich, jak Tybet, gdzie surowiec w postaci drewna na ciałopalenie jest ograniczony.

Na czym polega jhator, czyli pochówek powietrzny? Przez kilka dni po zgonie nad ciałem zmarłego odprawiane są buddyjskie obrzędy. Mnich odmawia mantry mające przygotować duszę na opuszczenie ciała. Następnie zwłoki są przenoszone na odludne miejsce, a tam nacinane lub ćwiartowane i wystawione sępom na żer. Pozostałe kości są często miażdżone i… mieszane z mąką oraz masłem dla małych ptaków.

Jak wygląda obrzęd pogrzebowy na Madagaskarze?

Ciekawe zwyczaje związane z pochówkiem panują również na Madagaskarze. Wyspiarskie praktyki pogrzebowe nie kończą się wraz z ułożeniem ciała do grobu, ale… trwają latami. Chodzi tu o tradycję zwaną famadihana, która jest wciąż obecna w pewnych rejonach kraju.

Zwyczaj polega na ekshumacji zwłok po ok. 5-8 latach od pogrzebu. Wówczas ciało jest myte, czasem nawet podlewane alkoholem, a następnie owijane w świeży jedwabny całun. Rodzina, która tłumnie zjeżdża na ten ponowny pochówek, organizuje procesję z ciałem. Ma ona na celu „oprowadzenie” zmarłego po wiosce i pokazanie, co się zmieniło od momentu jego śmierci.

Wokół tego święta, które trwa nawet cały tydzień, unosi się atmosfera strachu, ale i radości. Kobiety tańczą wokół szczątków, a niekiedy nawet zabierają fragmenty całunu „na szczęście”. Jest to wyraz głębokiego szacunku do przodków oraz wiary w to, że dusza opuszcza ciało po śmierci, ale co jakiś czas wraca do niego, by odpocząć.

Jak wygląda pogrzeb w Indiach?

W religii hinduistycznej nie należy obawiać się śmierci, która jest tylko uwolnieniem ludzkiej duszy. Co ciekawe przygotowanie do przejścia na inny świat rozpoczyna się jeszcze gdy człowiek jest umierający. Wówczas to krewni napełniają jego usta wodą z Gangesu oraz recytują mantry. Po ogłoszeniu zgonu ciało jest golone, myte oraz namaszczane olejkami i ubierane w białe szaty. Biel w hinduizmie jest kolorem żałoby.

Pogrzeb w Indiach, jeśli to możliwe, odbywa się na brzegu Gangesu. Tam rodzina ustawia drewniany stos, który podpala najstarszy syn. Rodzina po powrocie do domu dokonuje rytualnej kąpieli oczyszczającej, a kilka dni później powraca po prochy i grzebie je lub wrzuca do rzeki.

Jak wygląda obrzęd pogrzebowy plemienia Yanomami?

Podczas gdy tańczenie ze zwłokami oraz wystawianie ich na żer ptakom może wydawać się upiorne, kolejna tradycja pogrzebowa z pewnością przyprawi Cię o ciarki.

Na granicy Boliwii oraz Wenezueli żyje pewne plemię indiańskie Yanomami, które praktycznie do lat 60. XX wieku nie miało kontaktu z białym człowiekiem. Ta licząca ok. 20 tysięcy osób społeczność wyróżnia się szczególną praktyką pogrzebową. Mieszkańcy wierzą bowiem, że dusza opuszczająca ciało nie może się błąkać i prześladować żyjących. Dlatego, aby ułatwić jej osiągnięcie spokoju, powinna zamieszkać w rodzinie. W jaki sposób?

Ciało zmarłego z plemienia Yanomami zostaje skremowane, a pozostałe szczątki dodaje się do… zupy bananowej, którą spożywa rodzina zmarłego.

Czy nagrobki są wykorzystywane w każdej kulturze?

Ile jest kultur na świecie, prawdopodobnie tyle jest różnych sposobów na pożegnanie zmarłych. A co z miejscem upamiętniającym pochówek? Jak się okazuje, nagrobki stosowane są tylko w niektórych miejscach na świecie. W Polsce pomniki granitowe są naturalnym widokiem na cmentarzach. Symbolizują one życie zmarłego oraz stanowią miejsce odwiedzin dla rodziny i znajomych. Chcesz dowiedzieć się więcej o rodzinnych zwyczajach funeralnych? Zajrzyj na bloga szwed-granit.pl. Sprawdź również przykładowe realizacje nagrobków.